انعطافی را که وزن شعر فارسی برای نزدیکشدن به زبان کودک نیاز داشت، پدید آورد. نیما با درهمشکستن مرز میان کلمات شاعرانه، زمینه و بستر استفاده از الفاظ و اصواتی را در شعر فارسی فراهم آورد که تا پیش از آن در شعر جدی ممنوع بود و شاعران چنین واژگانی را غیرشاعرانه میپنداشتند و چندان بهکار نمیبردند.
او از نخستین کسانی بود که در ایران برای کودکان آثار ویژه پدید آورد. شعرهای آواز قفس (۱۳۰۵) و بهار (۱۳۰۸)، نمونههایی از اشعار کودکانه نیماست که با الهام از ادبیات عامیانه سروده شده است. نیما داستانهایی نیز برای کودکان نوشت که آهو و پرنده (۱۳۲۴)، توکایی در قفس (۱۳۲۵) از انتشارات کانون پرورش فکری و غول و نقاش (دوطرح برای کودکان) ویراسته سیروس طاهباز از انتشارات ماهریز (۱۳۷۹) از آن جملهاند. نیما در این داستانها با بیانی نمادین مسائل دشوار اجتماعی را ساده و قابل فهم کودکان کرده است. افزون بر این برخی حکایتها و داستانهای منظوم نیما را میتوان در شمار شعرهای مناسب برای نوجوانان بهحساب آورد که ازجمله میتوان منظومههای چشمه کوچک (۱۳۰۲)، روباه و خروس (۱۳۰۳)، داستان گل زودرس (۱۳۰۳) و داستان پسرومادرش را نام برد.
م.آزاد یا محمود مشرف تهرانی نیز که از شاعران مطرح نیمایی و افراد تأثیرگذار شعر نو بود، در این زمینه فعالیتهای مهم و مؤثری دارد. او حدود ۵۰ اثر برای کودکان و نوجوانان آفرید که بسیاری از آنها بازنویسی و بازآفرینی از ادبیات کهن ایران است. او واژههای بازنویسی را برای سادهسازی متون کهن بدون تغییرات زیاد در متن اصلی و بازآفرینی را برای دوبارهنویسی و تغییرات زیاد در متن اصلی بهکار برد که همچنان استفاده میشود.
«زال و سیمرغ»، «زال و رودابه»، «هفتخوان رستم»، «کاوه آهنگر»، «سیمرغ و سیمرغ»، «دویدم و دویدم»، «لیلی حوضک»، «خالهسوسکه»، «عمو نوروز»، «خاله ماندگار» و «حمومک مورچه داره» از جمله آثار اوست که با تصویرگری بهمن دادخواه، نورالدین زرینکلک، فرشید مثقالی و مهرداد نجومی، از برجستهترین تصویرگران کتابهای کودک، بهچاپ رسیده است. علاوه بر این آثار، شعرهایی برای کودکان، گردآوری آثاری از شاعران معاصر و بازآفرینی شماری از کتابهای مناسب کودک از کارهای اوست. م.آزاد معتقد بود ادبیات کهن ایران گنجینهای سرشار از اندیشههای والای انسانی است که میتوان آنها را برای بچههای امروز بازنویسی کرد. او انتشار این آثار را گامی در مقابله با ادبیات بیگانه میدانست.
نظر شما